مقالات علمی

تاثیر داروی ممانتین در بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر چیست

عارضه آلزایمر Alzheimer نوعی اختلال عصبی است که فرایندی پیشرونده دارد. به این معنا که با ابتلای شخص به آلزایمر، این بیماری در طول زمان پیشرفت کرده و با علائم بیشتری سلامت فرد را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. احتمالا شما هم اصطلاح کوچک شدن مغز را شنیده‌اید. در این عارضه سلول‌های مغز به تدریج از بین رفته و مغز از حالت طبیعی خود کوچک‌تر می‌شود. به همین دلیل است که شما در مواجه با شخصی که آلزایمر دارد، متوجه افت هوش و حواس و همچنین اختلال در حافظه و به یاد آوردن ساده‌ترین مسائل روزانه می‌شوید. به طور کلی این اختلال عصبی باعث می‌شود تا شخص در تمام مهارت‌های رفتاری خود به ناتوانی رسیده و قدرت تفکر منطقی را از دست بدهد.

علائم اولیه آلزایمر

یکی از مهمترین راهکارها در درمان این عارضه، شناسایی علائم اولیه آن است. آلزایمر نیز همچون بیماری‌های دیگر با علائم و نشانه‌هایی خاص شروع و تشخیص داده می‌شود. معمولا افراد در ابتدای بیماری متوجه فراموش کردن لحظه‌ای افکاری می‌شوند که قصد بیان کردن آن‌ها را داشته‌اند. همچنین فراموش کردن امور روزانه و رویدادهای روتین زندگی، از دیگر علائم اولیه این بیماری محسوب می‌شود. در این مرحله از بیماری معمولا افراد رویدادهای مختلف را به سختی در حافظه ثبت کرده و یا در بازشناسی افکار و بیان آن‌ها با مشکلاتی جدی روبرو می‌شوند.

برای همه ما پیش آمده که گاهی اوقات متوجه نقص حافظه خود در یادآوری بسیاری از مسائل شده باشیم. این موضوع در مورد بیماران مبتلا به Alzheimer نیز صدق می‌کند اما با این تفاوت که فرایند افت حافظه در این دسته از افراد ادامه داشته و عملکرد او در انجام امور روزانه و فعالیت‌های اجتماعی کم و کمتر خواهد شد.

تغییرات رفتاری و شخصیتی

یکی از بارزترین علائم این بیماری، بروز تغییرات در شخصیت و رفتارهای معقول افراد است. البته ما نمی‌توانیم با مشاهده هر گونه تغییر در خلق و خو، علائم را نشانه‌ای برای بروز این عارضه در نظر بگیریم. با این حال از آنجا که این بیماری از سنین میانسالی به بعد در افراد مختلف نمایان می‌شود، با مشاهده نشانه‌های ذکر شده و تغییرات شخصیتی، باید شخص تحت نظر پزشک قرار گرفته و در صورت لزوم برای درمان آلزایمر اقدامات لازم انجام شود. اختلال در مجموعه رفتار و کردار افراد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • افسردگی و گوشه‌گیری
  • اختلال در عادات طبیعی خواب
  • نوسانات خلقی
  • کاهش اعتماد به دیگران
  • زوال عقل و هذیان‌گویی
  • ایجاد حس بی‌تفاوتی

روش‌های درمان آلزایمر

کاهش علائم و درمان آلزایمر، شرایطی را فراهم می‌کند تا شخص در مدت زمان طولانی‌تری با عزت نفس، استقلال و آرامش بیشتری در کنار اعضای خانواده و نزدیکانش زندگی کند. یکی از روش‌های درمانی مؤثر در بهبود این عارضه، استفاده از مهارکننده‌های کولین استراز است. داروهایی مانند ممانتین از جمله مهارکننده‌هایی هستند که برای مبتلایان به این عارضه تجویز شده و برای درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها نقش مثبتی در کنترل علائم و کاهش بعضی از اختلالات شناختی و رفتاری دارد.

توجه داشته باشید که در درمان Alzheimer ممکن است روش درمان و تجویز دارو از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد. به این دلیل که امکان بازگشت علائم در این بیماری وجود داشته و به همین جهت پزشک متخصص باید به دقت وضعیت بیمار را بررسی کرده و در اصطلاح نسخه‌ای مناسب برای او بپیچد.

تجویز داروی ممانتین

یکی دیگر از روش‌های دارو درمانی در درمان آلزایمر، استفاده از داروی ممانتین Memantine است. این دارو برای افرادی تجویز می‌شود که در مرحله شدید بیماری هستند. به کمک این دارو علائم بیمار تا حد زیاد کنترل شده و کاهش پیدا می‌کند. متخصصین به این نتیجه رسیده‌اند که داروی ممانتین، میزان ماده شیمیایی گلوتامات را تنظیم کرده و از حذف بیشتر سلول‌های مغزی جلوگیری می‌کند.

اخیرا ممانتین پیوسته رهش با دوز 21،14،7 و 28 میلی گرم به صورت کپسول وارد بازار ایران شده است که علاوه بر اثر بخشی بهتر و عوارض کمتر نسبت به قرص های ممانتین موجود در بازار مصرف آن Once Daily می باشد که خود باعث راحتی مصرف از طرف بیمار و پایبندی بیمار به مصرف دارو می باشد.

 

جدول زیر تغییر دوز از ممانتین معمولی(I.R)  به (E.R) را نشان می دهد:

جمع بندی و نتیجه گیری

در آخر باید به این نکته مهم اشاره داشته باشیم که در کنار درمان آلزایمر، حمایت خانواده و اطرافیان از بیمار اهمیت بسیاری دارد. این دسته از افراد به مراقبت بیشتری احتیاج داشته و فراهم کردن شرایط مناسب برای ایجاد اسباب آسایش و راحتی شخص، به کنترل بیماری کمک بزرگی کرده و امکان کاهش علائم نیز در این فرایند وجود خواهد داشت.

 

رفرنس:
1.Qiu C, Kivipelto M, von Strauss E. Epidemiology of Alzheimer’s disease: occurrence, determinants, and strategies toward intervention. Dialogues Clin Neurosci 2009; 11: 111-28.
2.Bowen DM, Smith CB, White P, et al. Neurotransmitter-related enzymes and indices of hypoxia in senile dementia and other abiotrophies. Brain 1976; 99: 459–96.
3.Davies P, Maloney AJ. Selective loss of central cholinergic neurons in Alzheimer’s disease. Lancet 1976; 2: 1403.
4.Perry EK, Gibson PH, Blessed G, et al. Neurotransmitter enzyme abnormalities in senile dementia. Choline acetyltransferase and glutamic acid decarboxlyase activities in necropsy brain tissue. J Neurol Sci 1977; 34: 247–65.
5.Drachman DA, Leavitt J. Human memory and the cholinergic system. A relationship to aging. Arch Neurol 1974; 30: 113–21